Ik had het elders al over de verstoring van het natuurlijke lichamelijke evenwicht door gebruik van deodorants. Hetzelfde geldt voor de rest van de huid: als die jaren geleden heeft onder douchegels, bodylotions en wat nog meer, dan is ze haar zelfregulerende kwaliteiten kwijt, het duurt dan even voor je lichaam terug in staat is zijn eigen zweet- en talgproduktie te regelen, zijn eigen vochtgehalte op peil te houden, en dat alles geurloos! Ik ben het levende bewijs, ik heb een droge gevoelige huid, die echter geen enkel produkt meer nodig heeft sinds ik overgeschakeld ben op natuurzeep met een PH-gehalte van 5.5 – die ik slechts miniem gebruik, meestal was ik mij alleen met water, edele delen en voeten uitgezonderd. Bewuster omgaan met de kwaliteit en vooral de kwantiteit van zeep en douchegels, shampoos, bodylotions… komt dus niet enkel de planeet ten goede, maar vooral onszelf!

We zouden bovendien veel minder moeite hebben een passende partner te vinden zonder al dat gecamoufleer van onze eigen lichaamsgeuren; lees maar eens een degelijk artikel over feromonen…

Kies voor je lichaamshygiëne PH-neutrale producten die niet op dieren getest zijn; de meeste stoffen worden al decennia lang gebruikt en werden dus al uitvoerig op dieren getest, verdere tests zijn nergens voor nodig. Kijk ook goed of er parabenen inzitten, dit zijn kankerverwekkende stoffen waarvan er soms 4 in 1 enkel product verwerkt worden!

Probeer tenslotte rekening te houden met de verpakking, en kies zoveel mogelijk voor zepen in papier verpakt, of voor merken die navulverpakkingen verkopen. Het beste op dit vlak zijn de merken die je in de winkel kan laten hervullen, al is dit tot nu toe jammer genoeg enkel mogelijk in natuurwinkels en sommige filialen van de Oxfam keten.

WATERVERBRUIK

Bijna één derde van het totale verbruik van water van een gezin gaat naar de persoonlijke hygiëne. Er wordt meer gedouched in plaats van gebadderd maar waar men vroeger eenmaal per week in bad ging, douchen velen zich tegenwoordig elke dag; belastend voor het milieu maar ook voor onze gezondheid, want het beschermlaagje van de huid zo vaak weg wassen, zorgt voor steeds meer allergieën.

Vanzelfsprekend verbruikt een bad nemen meer water dan douchen, vooropgesteld dat men er geen half uur onder staat natuurlijk. De nieuwe generatie douchekoppen besparen meer en meer water, zonder aan comfort te moeten inboeten want de straal is even krachtig.

Spaarkoppen

“Tot op vandaag bestaat er geen Europese regelgeving voor de definitie van een spaardouche. Er is met andere woorden geen wettelijke norm die de eigenschappen van een spaardouche vastlegt. Algemeen spreekt men over een spaardouche wanneer het waterverbruik maximum 10 liter per minuut bedraagt. In een echte spaardouche zit een dynamische debietbegrenzer die voor een maximale doorstroming per minuut zorgt.”(http://www.spaardouche.be/)

Regendouche

“Bij een regendouche gaat het om een ander concept van douchen. Een sproeier sproeit, een regendouche regent. Vergelijk het met een lege emmer die je in de tuin zet wanneer het regent. Het duurt een hele tijd vooraleer de emmer gevuld is, terwijl een regenbui je behoorlijk nat kan maken. Vul je een emmer met de tuinslang dan ben je vrij snel aan de rand. Niet alleen de grootte van het sproeioppervlak bepaalt het watervolume, ook de concentratie van de stralen en de plaatsing van de sproeigaatjes hebben hun effect.”(http://www.spaardouche.be/)

Douchewater hergebruiken

In Colombia vond iemand een oplossing om het water van de douchebeurt te hergebruiken, om de auto te wassen, het toilet door te spoelen… Het vangt het water op in handige stapelbare bidons, die je bovendien koude voeten besparen.

Artikel in het spaans: http://ecoinventos.com/sistema-para-aprovechar-el-agua-de-la-ducha-disenado-en-colombia/

Ook op dit vlak bestaan er alternatieven voor de klassieke tandpasta’s, die veel chemische stoffen bevatten en niet onschadelijk zijn voor mens en milieu. Ondanks dat er veel verschillende soorten tandpasta verkrijgbaar zijn, bevatten ze in het algemeen dezelfde soorten ingrediënten. Een typische tandpasta bestaat uit de volgende ingrediënten (gewichtspercentages):

Polijstmiddel 20-50%

Bevochtiger 20-30%

Schuimmiddel 1-3%

Bindmiddel 0,5-2%

Smaakstof 0,1-0,5%

Kleurstof < 0,1%

Conserveringsmiddel < 1%

Therapeutische middelen 1-10%

Water

Polijstmiddelen zijn één van de belangrijkste ingrediënten van tandpasta’s. Ze bestaan in het algemeen uit poeders van anorganische verbindingen of polymethylmethacrylaat (PMMA). Ze zorgen ervoor dat substanties, die aan het tandoppervlak gehecht zijn in de vorm van een vliesje, verwijderd worden zonder het tandoppervlak te beschadigen. Voor praktische doeleinden moet de deeltjesgrootte van het poeder tussen de 2-15 µm zijn: zijn de deeltjes te groot (> 20 µm), dan voelt de tandpasta ruw aan en zou het tandoppervlak beschadigd kunnen worden; zijn de deeltjes te klein (< 20 µm), dan kunnen ze het tandoppervlak niet reinigen.

Andere eisen aan het polijstmiddel zijn dat de pH in de range van zwak zuur tot zwak basisch moet liggen, dat het bij voorkeur een wit poeder is dat niet in water oplost en smaak- en reukloos is. Natuurlijk dient het niet toxisch te zijn voor de gebruiker van de tandpasta.

De volgende materialen zijn veelgebruikte polijstmiddelen, die aan de gestelde eisen voldoen: calciumcarbonaat, dibasisch calciumfosfaat, dibasisch calciumfosfaat dihydraat, silica, silica hydraat, aluminiumhydroxide en polymethylmethacrylaat.

Bevochtigers geven de poeders een pasta-achtige consistentie en zorgen dat de tandpasta niet uitdroogt in de tube of in de lucht. De meest gebruikte bevochtigers zijn meervoudige alcoholen, zoals glycerine, xylitol, sorbitol, 1,2-propyleenglycol en polyethyleenglycol.

Het schuimmiddel heeft als functie de tandpasta over de gehele mond te verdelen, het schoonmaakeffect te vergroten en om vuil in de mond te verwijderen. Oorspronkelijk werd zeep toegevoegd als schuimmiddel, maar door zijn te hoge pH (te basisch) is dit product nu bijna geheel vervangen. De Warenwet stelt namelijk een maximale pH van 11,5: de meeste tandpasta’s hebben een pH tussen 7,8-9,5. Het meest gebruikte schuimmiddel is natriumlaurylsulfaat. Andere voorbeelden zijn natrium-N-lauroylsarcosine en sucrose vetzuur esters.

Oorspronkelijk werden alleen natuurlijke producten als bindmiddel in tandpasta gebruikt. Tegenwoordig is natrium-carboxymethylcellulose het meest toegepaste bindmiddel. Deze verbinding is fysiologisch inactief, lost goed op in water, is goed verenigbaar met de andere ingrediënten, erg stabiel en relatief goedkoop. Andere bekende cellulose-derivaten die toegepast worden zijn methylcellulose, hydroxyethylcellulose en hydroxypropylcellulose. Andere gebruikte bindmiddelen zijn ook polysacchariden (zoals Guargom, carrageen en alginaten), synthetische polymeren (zoals natrium-polyacrylaat) en anorganische kleimineralen (zoals bentoniet en laponiet).

Oorspronkelijk werden alleen pepermunt- en spearmint-oliën als smaakstoffen gebruikt. De moderne smaken zijn mengsels van etherische oliën, die voornamelijk menthol bevatten. Homeopatische tandpasta’s bevatten geen menthol of ander sterk prikkelende smaakstoffen, dit om interactie met homeopatische middelen te voorkomen. Deze tandpasta’s hebben vaak een anijs- of citroensmaak.

Een andere categorie smaakstoffen die in tandpasta’s gebruikt wordt zijn zoetstoffen. De meeste smaakstoffen zijn een beetje bitter van smaak. Om dit effect weg te nemen worden er kleine hoeveelheden van een zoetstof toegevoegd. Dit is voornamelijk natriumsaccharine. Moderne zoetstoffen als aspartaam winnen steeds meer terrein op de traditionele zoetstoffen. Het spreekt natuurlijk voor zich, dat suiker niet in tandpasta’s toegepast wordt. Ook de bevochtigers sorbitol en glycerol zorgen voor een zoetere smaak.

Kleurstoffen worden zowel in water-oplosbare en niet water-oplosbare vorm toegepast in tandpasta en zorgen ervoor dat de tandpasta er schoon en aantrekkelijk uitziet. De meest gebruikte (witte) kleurstof is titaniumdioxide. Andere veel toegepaste kleurstoffen zijn cochineal-rood A, patent-blauw V, indigokarmijn, chlorofylline, chinoline-geel WO, indantreen-blauw RS en madder-vernis.

Conserveringsmiddelen worden ook gebruikt. Tandpasta’s moeten microbiologisch stabiele producten zijn. In zekere zin zijn tandpasta’s zelf-conserverend door de aanwezigheid van de bevochtiger. Deze bevochtiger bindt het aanwezige water, waardoor het de bacteriële groei remt. Sommige ingrediënten in de tandpasta zijn echter wel gevoelig voor bacteriële groei, bijvoorbeeld het bindmiddel natrium-carboxymethylcellulose. Als conserveringsmiddel worden vaak esters van p-hydroxybenzoë-zuur (de methyl- en propylesters), sorbinezuur en kaliumsorbaat toegepast.

In tandpasta’s zitten tenslotte diverse therapeutische middelen verwerkt, elk met het doel de tanden te beschermen tegen tandziekten en om de tanden beter te reinigen:

– anti-cariesmiddelen als natriumfluoride, natrium-monofluoridefosfaat en tin(II)fluoride (tegenwoordig wordt tin(II)fluoride bijna niet meer gebruikt). Recentelijk meer toegepast is het „amin-fluoride”.

– anti-bacteriele middelelen als chloorhexidinedigluconaat (nadelen: het heeft een erg bittere smaak en kan resulteren in vlekken op de tanden), cetylpyridinium-chloride, isopropylmethylfenol en triclosan* (zie artikel over triclosan verderop)

– anti-polyglucose middelen

– anti-parodontitis middelen

– anti-tandsteen middelen

– middelen voor gevoelige tanden

Naast al de boven genoemde therapeutische middelen worden ook nog metaalionen toegepast om een slechte adem tegen te gaan en enzymen om het natuurlijk speeksel-afweersysteem te ondersteunen. Verkleuringen van tanden en tandglazuur ontstaan doordat pigmenten uit ons dagelijks voedsel, zoals eiwitten en koolhydraten, met calcium een verbinding vormen, die zich afzet op het pellicle op het tandglazuur. Om de tanden witter en gladder te maken worden er „Baking-soda” (natriumbicarbonaat) en „zuurstofverbindigen”(natriumperboraat, magnesiumperoxyde en waterstof-peroxideureumverbindingen) toegevoegd. Triclene (natriumtripolyfosfaat) wordt gebruikt in Natural Whitening tandpasta’s.

(Bron: http://www.chemischefeitelijkheden.nl/Uploads/Magazines/CF-172-tandpasta.pdf)

*triclosan: Verdacht ingrediënt in tandpasta

Fabrikanten voegen een ingrediënt aan tandpasta toe dat mogelijk schadelijk is voor de gezondheid. Het gaat om de antibacteriële stof triclosan, die bacteriën resistent maakt voor antibiotica. Daarvoor waarschuwt de Europese Commissie voor de bescherming van de consument.

De commissie dringt aan op meer onderzoek naar de veiligheid van de stof. De Amerikaanse voedsel en geneesmiddelenautoriteit maakt zich niet alleen zorgen over de bacteriële resistentie van triclosan, maar ook over de mogelijke hormoonverstorende werking van de stof.

Triclosan bestaat al zo’n 50 jaar en werd aanvankelijk gebruikt als antibacteriële zeep voor chirurgen. Fabrikanten voegen de stof toe aan tandpasta omdat het tandplak en tandvleesontstekingen kan voorkomen. Het wordt ook gebruikt in handzeep en cosmetica. En wel in op zo’n grote schaal dat sporen van triclosan zijn aangetroffen in de urine van 75% van de Amerikanen.

Triclosan blijkt echter voor genmutaties in bacteriën te kunnen zorgen. Hierdoor maken de bacteriën een proteïne vrij die bescherming biedt tegen andere bacteriën. Antibiotica en andere levensreddende middelen zouden dan niet meer werken.

Triclosan zit onder meer in Colgate, Aquafresh, Sensodyne en Corsodyl. De fabrikant van de laatste 3 merken, GlaxoSmithKline, heeft aangegeven uit voorzorg te stoppen met het gebruik van triclosan in zijn producten. Volgens Colgate-Palmolive zijn de voordelen van triclosan in tandpasta groter dan de gevaren voor de gezondheid.

Bron: Daily Mail (uit http://gezondheid.blog.nl/actualiteiten/2010/10/13/verdacht-ingredient-in-tandpasta )

Onvoorstelbaar wat er allemaal in zoiets onozels als tandpasta zit! En dat stoppen wij elke dag ‘bewust’ meerdere malen in onze mond!

Gelukkig bestaan er ook tandpasta’s die hetzelfde garanderen, maar dan met andere, natuurlijke en onschadelijke stoffen.

Enkele voorbeelden (zonder specifiek reclame te willen maken):

a. Plantentandpasta bezit alle eigenschappen van een klassieke tandpasta, maar dan met enkel plantaardige ingredienten. Hier de samenstelling van Weleda plantentandpasta:

• Extract van kamille werkt ontstekingsremmend en verzachtend.
• Extract van Mirre, gomhars van de mirreboom, werkt desinfecterend, ontstekingsremmend en weefselversterkend.
• Extract van ratanhiawortel verstevigt het tandvlees en heeft een bloedstelpende werking.
• Aesculine uit de bast van de wilde paardekastanje heeft een samentrekkende, verstevigende en cariëspreventieve werking.
• Alginaat, een stof uit bruinalgen, geeft een product op een natuurlijke manier stevigheid.
• Glycerine uit verschillende soorten plantenoliën, zoals koolzaadolie, kokosolie of palmolie, geeft een product stevigheid, maakt de emulsie glad en heeft een reinigende werking.
• Kiezelzuur uit kwarts (silicea) is een poetsmiddel dat zacht maar grondig reinigt en daarnaast gelvormend werkt.
• Water ter verdunning.
• Alcohol uit suikerbieten, fruit en graan werkt als oplosmiddel bij het maken van extracten en werkt conserverend.
• Compositie van natuurlijke etherische oliën van onder andere pepermunt, kruizemunt, venkel en menthol. Werkt als smaakstof en heeft een conserverende werking.

(Bron: http://www.weleda.nl/lichaamsverzorging/van-top-tot-teen/mondverzorging/planten-tandpasta.html#)

b. Perblan is een natuurlijk tandpoeder dat speciaal werd ontwikkeld om tandaanslag van gelijk welke aard (nicotine, koffie, thee, wijn,…) te verwijderen. Het is geschikt voor iedereen en wordt speciaal aanbevolen voor diabetici, personen met een kunstgebit, en rokers.

Perblan bevat:

* tenside uit de vetzuren van kokosolie.: sodiumcocoylmethyltauraat <3%

Alle tandpasta’s bevatten tensiden. Dit zijn stoffen die noodzakelijk zijn voor het verwijderen van vetten, olieen en vuil van de tanden. Ze verspreiden gelijkmatig alle andere ingredienten in de mond, wat hun volledige activiteit garandeert. Helaas bevatten de traditionele tandpasta’s petrochemische tensiden. Het gebruik van deze tensiden in de zeer gevoelige keel- en mondholte is sterk af te raden wegens de onzuiverheden die zij bevatten. Daarom gebruiken zekere producenten sodiumlaurylsulfaat, een specifieke tenside afgeleid uit kokosolie, die deze onzuiverheden niet bevat, maar niettegenstaande de verbruiker toch nog veel last kan bezorgen. Men beschouwt deze tenside als 1 van de meest irriterende stoffen die in de cosmetica gebruikt worden, en ze wordt verantwoordelijk geacht voor schade aan het tandvlees. Deze tenside kan het tandvlees doen opzwellen en de slijmvliezen irriteren. Bovendien kan een zekere hoeveelheid van deze tenside in de mond achterblijven, ook na de mond grondig te hebben gespoeld. De tenside die Perblan gebruikt heeft uitstekende reinigende en dermatologische eigenschappen, en is volkomen onschadelijk voor de gezondheid van de mond. Zij veroorzaakt geen allergieen noch irritaties van de slijmvliezen. (ze zeggen er wel niet bij welke tenside ze dan wel gebruiken? nvdr)

* ultrafijn kalkpoeder >85%

Perblan bevat ultrafijn kalkpoeder dat door een zacht reinigend effect tandaanslag verwijdert zonder het glazuur aan te tasten. Perblan zorgt voor parelwitte tanden alsof u van de tandarts komt. De kalkpoeder onderdeeltjes in Perblan hebben een diameter van maximum 7 mikrometer. Wetenschappelijk onderzoek heeft bewezen dat kalkdeeltjes met deze diameter het tandglazuur niet aantasten.

* natuurlijke smaakstoffen <5%

Perblan bevat de natuurlijke extracten van zoethout, citroen en eucalyptus die de kunstmatige smaakstoffen vervangen, die algemeen worden gebruikt. Ze geven een frisse adem, en het verfijnde mengsel maakt het dagelijks tanden poetsen iets om naar uit te kijken.

* extracten van 7 kruiden <5%

De natuurlijke extracten van kamille, salie, rozemarijn, melisse, tomentil, klein hoefblad en hamamelis reinigen, versterken en tonifieren. Ze hebben een bloedstelpend effect en zorgen voor een ontspannen gevoel in de mond.

* zeezout <3%

Perblan bevat een kleine hoeveelheid zeezout die het bloedstelpend effect nog verhoogt. Zeezout is hygroscopisch (het trekt water aan) en reinigt daarom in het bijzonder de kleine ‘zakjes’ in het tandvlees onder de tanden. Het verhoogt de speekselafscheiding, wat bijdraagt tot de zelfreinigende functie van de tanden.

* natuurlijk zoetmiddel: xylitol <5%

Om aan een tandpasta een zoete smaak te geven, worden dikwijls stoffen zoals sorbitol en mannitol ter vervanging van gewone suiker toegevoegd. Dit zijn evenwel suikers uit alcohol die jammer genoeg voor 32 tot 59% omgezet worden in melkzuren, die het tandglazuur beschadigen.  Perblan daarentegen bevat xylitol, dat een suiker-alcohol is en het enige natuurlijke zoetmiddel tot op heden bekend dat zich niet in een zuur kan omzetten. Xylitol is afkomstig uit aardbeien en pruimen en geeft een aangename smaak. Xylitol is geschikt voor diabetici.  Kauwgom met xylitol is de enige die in Zwitserland de toelating heeft verkregen om op de verpakking te vermelden “niet-carlogenisch, gezond product voor de tanden”. De Wereldgezondheidsorganisatie promoot kauwgom gezoet met xylitol als een deel van de campagne tegen het toenemend tandbederf in de ontwikkelingslanden.

Xylitol geeft een aangenaam verfrissend effect doordat het voor een reele daling van de mondtemperatuur zorgt. Bovendien wordt de speekselafscheiding gestimuleerd, wat resulteert in het zelfreinigend effect voor de tanden. Het gebruik van xylitol is uitstekend voor de tandverzorging van kinderen.

Perblan is een product in poedervorm en draagt zorg voor het milieu om verschillende redenen:

• Zo is het 100% actief en bevat geen dikmiddelen. De traditionele tandpasta’s bevatten 40 tot 60% niet-actieve stoffen, die onnodig zijn voor de reiniging en de hygiene van de tanden.
• Een poeder is vanuit ecologisch standpunt veel beter, zijn hoge concentratie vereist minder verpakkingsmateriaal, het transportgewicht is kleiner en men heeft er minder van nodig (tandpasta plusminus 2,6 gram, Perblan 0,6 gram per poetsbeurt) Het is hygienisch omdat al het poeder dat in contact komt met de tandenborstel eraan kleeft en zal worden gebruikt.
• De tenside die in Perblan wordt gebruikt, zoals ook de andere ingredienten op basis van plantaardige stoffen, is biologisch afbreekbaar (gestandaardiseerde OECD test) samen met de ingredienten van minerale oorsprong (voor dewelke afbreekbaarheid niet van toepassing is) verzekeren zij een minimale belasting van het milieu.
• Het potje is vervaardigd uit polyethyleen, het minst vervuilende plastic, dat enkel koolstof en water vrijmaakt gedurende de verbranding.
• Perblan werd niet op dieren getest!

Perblan bevat gelukkig geen bewaarmiddelen, petrochemische tensiden, sodiumlaurylsulfaat, kunstmatige zoetmiddelen, titaandioxide, kleurstoffen, dikmiddelen, witmakers, aluminiumverbindingen, sorbitol en mannitol, bacterieremmende middelen.

Ingredienten: Calcium Carbonate, Xylitol, Sodium Methyl Cocoyl Taurate, Sodium Chloride, Aqua, Chamomilla Recutita, Salvia Officinalis, Melissa Officinalis, Hamamelis Virginiana, Potentilla Erecta, Rosmarinus Officinalis (en die met citroen dus ook nog Aroma Citreum).